بررسی نشانه شناسانه ارتباط میان بازنمایی مدیران دولتی در سینما و گفتمان مدیریتی حاکم بر کشور در دوره ساخت فیلم

پرسش از کارکرد ایدئولوژیک بازنمایی ­ها در هر متنی، مهم­ترین مسئله­ ای است که برای درک آن باید به بررسی بازنمایی ­ها پرداخت. به عقیده برخی از صاحب نظران، بازنمایی پدیده­ ها توسط رسانه­ ها، دارای سوگیری ایدئولوژیک است و در راستای تضعیف یا تثبیت گفتمان ویژه ­ای گام­ ­­­­­­بر­­می­دارد. در همین راستا این مقاله کوشیده وجود این رابطه را بین دولت و سینما در جمهوری اسلامی ایران بررسی کند. سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که جابجایی دولت­ها در ایران چه تأثیری بر بازنمایی مدیران در فیلم­های سینمایی داشته است؟ روش به کار رفته برای این مطالعه، تحلیل کیفی نشانه ­شناختی است. با به کارگیری این روش، چهار فیلم سینمایی پرفروش از چهار دولت مختلف جمهوری اسلامی ایران، بر اساس دو الگوی شناخته شده نشانه­ شناسی، بررسی و مؤلفه­ های نشانه­ شناسانه و رمزگانی که فیلم­سازان برای برساخت سینمایی از نقش مدیر به کار ­­رفته­ اند، استخراج و برای تحلیل نهایی مورد استفاده قرار گرفته است. یافته­ ها نشان می­دهد در حالی که سینمای دوره سازندگی به دلیل سیاسی نبودن، بیشتر توانسته دلالت­ های حوزه رفتار سازمانی، تعامل با کارکنان و مسائل تربیتی را پوشش دهد، سینمای دوره موسوم به اصلاح طلبی، نسبت به سایر دوره­ ها سینمایی سیاسی­ تر و دغدغه ­مندتر نسبت به مسائل حکومتی است، و همچنین در فیلم­ های گفتمان مدیریتی حاکم بر کشور متأثر است. دوره عدالت­ طلبی، مدیران نسبت به سایر دوره­ ها بیشتر از درون حکومت و همسو با نظام هستند. وجوه افتراق فوق نشان می­ دهد سینمای ایران نیز از پرسش از کارکرد ایدئولوژیک بازنمایی­ ها در هر متنی، مهم­ترین مسئله­ ای است که برای درک آن باید به بررسی بازنمایی­ ها پرداخت.